Komentarz dla Expressu Bydgoskiego na temat przemocy na randkach (wydanie z 4 lutego 2017 roku).
Czy w związkach młodych ludzi pojawia się przemoc?
Przemoc w bliskich relacjach dotyczy także młodzieży i nie jest to najczęściej przemoc fizyczna: pobicia, gwałty i molestowanie. Przemoc psychiczną stosują zarówno dziewczęta i chłopcy. W różnych formach: od wyzwisk, przez groźby, kontrolowanie, ciągłe wysyłanie wiadomości, po sprawdzanie SMS-ów, wiadomości na Facebooku. Obserwuję młodzież w gabinecie i na spotkaniach w szkołach i widzę, że takie zachowania to rzadko wynik chłodnego wyrachowania, choć i takie sytuacje się zdarzają. Niekiedy trzeba tłumaczyć młodym ludziom, co jest nie tak w wulgarnym zwracaniu się do siebie, gdzie kończy się ich wolność i prawo do dbania o własne potrzeby, a zaczyna się wolność drugiej osoby. Młodzi ludzie, gdy stosują przemoc wobec swoich partnerów, często nie wiedzą, że to przemoc.
Dlaczego młodzież stosuje przemoc w bliskich relacjach? Skąd się bierze to zjawisko i co osoba stosująca przemoc chce przez takie zachowania osiągnąć?
Wyraźnie brakuje lekcji wychowania seksualnego, które mówiłyby też o emocjach i wzajemnych relacjach w sposób programowy i systematyczny. Młodych ludzi bombardują wulgarne przekazy medialne, widzą zachowania przemocowe osób dorosłych, teledyski często utrwalają uprzedmiotowiony wizerunek kobiet – młodzież czerpie z tego wzorce, mniej lub bardziej świadomie i co prawda w różnym stopniu, ale jeśli szukamy źródeł przemocy w związkach młodzieży to trzeba na to zwrócić uwagę.
Przemoc to czasem sposób na poradzenie sobie z zazdrością (wymuszanie ciągłego kontaktu) albo z lękiem czy własną frustracją i swoimi kompleksami (poniżę partnerkę, uzależnię ją od siebie, obniżę jej poczucie własnej wartości, a wtedy sam poczuję się lepiej, może zaimponuje znajomym). Mechanizmy te są jednak bardzo indywidualne i zróżnicowane, nie można szukać prostego wytłumaczenia, dlaczego w danej relacji pojawia się przemoc, będąc osobą postronną.
Jak rozmawiać z dzieckiem o zagrożeniu? Czy można przewidzieć kto będzie stosował przemoc?
Trudno jest przewidzieć, czy dana osoba będzie w przyszłości zachowywała się wobec nas przemocowo, ale to, co mogą zrobić rodzice to rozmawiać ze swoimi dziećmi. Trzeba pamiętać, że w grę wchodzą silne emocje: pierwsze zauroczenia, pierwsze rozczarowania – poważna sprawa. Jeśli rodzice potraktują nastolatka z góry: „zabraniam ci się z nim spotykać, to nie jest odpowiednie towarzystwo dla ciebie”, ustawią się na przegranej pozycji. Rozwiązaniem nigdy nie jest jednorazowa pogadanka. Jeśli chcemy pomóc dziecku, ustrzec przed tymi i innymi zagrożeniami, powinniśmy konsekwentne budować z nim relację – nieoceniająco dzielić się poglądami, interesować się spojrzeniem syna czy córki na świat nawet, gdy sami, często błędnie, uważamy, że to „dziecinada”, „niepoważne fanaberie”, czy „niedojrzałe życzeniowe widzenia świata”. Pytajmy o zdanie młodych ludzi – co sądzą o tym, co oglądają, czytają, jak widzą swój związek czy relacje znajomych. Zanim się wypowiemy, zapytajmy, czy dziecko chce nasze zdanie usłyszeć. To dobry początek, aby kiedyś bardziej otwarcie poruszyć niepokojące rodzica zachowania. Ważne też, by młodzi ludzie rozmawiali ze sobą o tym, co czują: by dziewczyna umiała wyjaśnić, dlaczego nie chce, by chłopak sugerował jej, jak ma się ubierać, zareagować na niewybredne żarty albo on, kiedy dziewczyna się z niego podśmiewuje. Marzy mi się szkoła, która równie dużo uwagi co do obecności i ocen przykłada do rozwoju emocjonalnego i społecznego – to przecież podstawa! Bez dobrych relacji z innymi trudno będzie te oceny dobrze spożytkować.
