Leczenie depresji lekoopornej
Spravato (esketamina)
Donosowy lek stosowany w leczeniu depresji lekoopornej
Nawet u kilkudziesięciu procent osób cierpiących na depresję stwierdza się lekooporny typ tej choroby. Badanie Sequenced Treatment Alternatives to Relieve Depression wykazało, że 60 proc. chorych nie reaguje na dwie kolejne prawidłowo przeprowadzone terapie przeciwdepresyjne. Inne badania mówią, że z 300 milionów osób zmagających się z zaburzeniami depresyjnymi w przypadku 1/3 obecnie stosowane terapie są nieskuteczne. Oznacza to, że miliony chorych muszą mierzyć się ze smutkiem, lękiem, poczuciem bezwartościowości i innymi trudnymi objawami przez wiele miesięcy, a nawet lat, przechodząc od jednego leku do drugiego, w poszukiwaniu tego, który by ulżył ich cierpieniom. Alternatywą dla tradycyjnych leków może być esketamina podawana w formie aerozolu do nosa (esketamina jest substancją czynną w leku donosowym Spravato).
Co to jest Spravato®?
Spravato to lek stosowany w leczeniu depresji. Zawiera esketaminę, która została zatwierdzona w 2019 roku przez Europejską Agencję Leków do stosowania w postaci aerozolu do nosa u osób z depresją lekooporną.
Jak działa esketamina?
Tradycyjnie przepisywane leki doustne zwiększają ilość substancji chemicznych na przykład: serotoniny, noradrenaliny i dopaminy, są one odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów między komórkami mózgu. W ten sposób zwiększenie ilości przekaźników wpływa na poprawę nastroju. Esketamina zwiększa poziom glutaminianu, którego jest, jeśli chodzi o przekaźniki chemiczne w mózgu najwięcej. Badania kliniczne pokazują, że esketamina zmniejsza takie objawy depresji jak: smutek, lęk, poczucie bezwartościowości, problemy ze snem i apetytem, utrata zainteresowań, spowolnienie psychoruchowe. Według niektórych badaczy poprawa może być zauważalna już po 15 minutach od aplikacji leku.
Esketamina może być stosowana razem z innymi lekami przeciwdepresyjnymi.
Kto może być leczony esketaminą?
Substancji tej używa się w leczeniu depresji lekoopornej, czyli takiej, której nie udało się wyleczyć prowadząc terapię dwoma kolejnymi lekami przeciwdepresyjnymi z różnych grup. Oczywiście, tylko wtedy możemy powiedzieć, że leki były nieskuteczne, gdy zażywano je w odpowiedniej dawce i przez dostatecznie długi czas.
Esketaminę stosuje się także wtedy, gdy tradycyjne leki przeciwdepresyjne nie mogą być przyjmowane razem z innymi stałymi lekami zażywanymi przez pacjenta. Lek zawierający esketaminę stosuje się w przypadku epizodów depresyjnych od umiarkowanych do ciężkich.
Jak podawany jest lek Spravato®?
Lek ten podajemy przez nos. Aplikację wykonuje się przy pomocy dozownika z aerozolem. Jeden taki dozownik zawiera 28 mg esketaminy. Podczas jednego podania zużywa się od 1 do 3 dozowników. Najczęściej stosuje się dawkę 56 mg, czyli dwa dozowniki. Przed podaniem należy raz wydmuchać nos. Następnie w pozycji półsiedzącej pacjent używa dozownika (najpierw aplikuje lek do jednej dziurki, następnie do drugiej). Przez kilka minut pozostaje w tej samej pozycji. Jeśli musi użyć dwóch dozowników, między aplikacją ich zawartości powinno minąć 5 minut.
Podczas przyjmowania leku i po nim chory objęty jest pomocą lekarza lub innej osoby z personelu Ośrodka. Przez pewien czas po podaniu – np. półtorej, dwie godziny – pacjent pozostaje w Propsyche pod obserwacją lekarza. Personel sprawdza m.in. ciśnienie krwi. Leczenie cały czas monitoruje psychiatra.
Krok 1
Przed aplikacją leku należy przedmuchać nos, aby zapewnić prawidłową aplikację leku. Bardzo ważne jest, aby podanie leku nastąpiło płynnie.
Krok 2
Należy usiąść w pozycji półleżącej i odchylić głowę. Nasz personel przygotuje lek, pomoże Ci przyjąć odpowiednią pozycję i poda aplikator.
Krok 3
Po umieszczeniu aplikatora w nosie należy zrobić wdech i przycisnąć tłok urządzenia. Po wyjęciu aplikatora z nosa delikatnie wciągamy powietrze.
Krok 4
To samo powtarzamy w przypadku drugiego otworu nosowego. O wszystkich czynnościach nasz personel będzie Cię informować na bieżąco.
Krok 5
Pracownik naszego ośrodka odbiera od Ciebie dozownik i sprawdza, czy aplikacja przebiegła prawidłowo.
Krok 6
Teraz trzeba odpocząć 5 minut w pozycji półleżącej. Jeśli płyn wycieka z nosa, należy przetrzeć nos chusteczką, ale nie wydmuchiwać go.
Jak się przygotowac do aplikacji leku?
Dwie godziny przed podaniem leku należy unikać jedzenia, a na godzinę przed aplikacją nie można stosować żadnych leków do nosa, 30 minut przed badaniem nie pijemy płynów. Po przyjęciu leku nie można prowadzić samochodu i obsługiwać różnych urządzeń. Chory musi wrócić do domu transportem publicznym albo poprosić kogoś, by po niego przyjechał.
Dlaczego lek aplikujemy przez nos?
Podczas badań nad esketaminą sprawdzano różne formy podania tego specyfiku. Ostatecznie uznano, że najlepsze będzie podanie do nosa ponieważ aplikowana w ten sposób esketamina jest szybko wchłaniana przez bogate łożysko naczyniowe w nosie, maksymalne stężenie w osoczu osiąga w ciągu 10 -14 minut od podania.
Jak przebiega leczenie esketaminą?
Pacjent zainteresowany leczeniem esketaminą najpierw odbywa konsultację z psychiatrą. Lekarz ocenia, czy są przeciwskazania do leczenia tą substancją. Podczas wizyty chory uzyskuje także wszystkie informacje dotyczące leczenia. Jeśli decyzja zostanie podjęta pacjent podpisuje dokumenty związane z leczeniem, uiszcza opłaty i 7 dni później może rozpocząć kurację, która trwa co najmniej 6 miesięcy. W fazie pierwszej (fazie indukcji) lek stosuje się 2 razy w tygodniu. Ten etap leczenia trwa 4 tygodnie. W kolejnej fazie – tzw. podtrzymującej (od 5 do 12 tygodnia trwania kuracji), Spravato przyjmuje się raz w tygodniu. W trzeciej, ostatniej fazie lek stosuje się raz na dwa tygodnie. Co 4 tygodnie stan pacjenta ocenia psychiatra.
Co możesz odczuwać bezpośrednio po podaniu leku?
Esketamina, jak każda substancja lecznicza może wywoływać działania niepożądane, także nietypowe. Dbamy o to, aby nasi pacjenci byli rzetelnie poinformowani o każdym aspekcie leczenia, dlatego możliwie najdokładniej chcemy przybliżyć naturę tych doznań. Najczęściej występujące działania niepożądane związane z lekiem to: nudności, zaburzenia dysocjacyjne, zawroty i ból głowy, odnotowano także: zmiany w odczuwaniu smaku, senność, zmniejszone czucie lub wrażliwość, w tym w okolicy ust, uczucie wirowania, wymioty.
U osób leczonych esketaminą może zaraz po podaniu leku wystąpić chwilowy wzrost ciśnienia krwi. Najwyższe ciśnienie w czasie badań odnotowano po 40 minutach. W ciągu półtorej godziny po podaniu ciśnienie wraca do normy. Nie można brać Spravato®, jeśli podwyższenie ciśnienia krwi stanowiłoby zagrożenie dla zdrowia, czyli u pacjentów, u których wystąpił na przykład: tętniak, krwotok śródmózgowy, zawał serca w ciągu ostatnich 6 tygodni.
Zaburzenia dysocjacyjne, zdarzające się na skutek podania esketaminy, przybierają różną formę: można się czuć, jak we śnie, mieć wrażenie zniekształcenia czasu i przestrzeni, poczucia bycia za szybą, obserwowania siebie z zewnątrz itp. Zaburzenia te występują tylko u niektórych i trwają do półtorej godziny. Nie zawsze mają one charakter negatywny, dla niektórych mogą to być przyjemne odczucia. Na tego rodzaju skutki uboczne narażone są w szczególności osoby, które doświadczyły: zespołu stresu pourazowego (PTSD), traumatycznych zdarzeń lub były maltretowane w dzieciństwie, mają bądź miały: zaburzenia odżywiania, problem z nadużywaniem substancji (w tym alkoholu) i ograniczoną świadomość emocjonalną, a także zaburzenia lękowe. W każdym z tych przypadków pacjent powinien wcześniej poinformować lekarza.
„Zaburzenia świadomości”, czyli sedacji to określenia poziomu sedacji lub senności. Ich zakres waha się od senności lub letargu po całkowitą utratę świadomości. W tym ostatnim przypadku pacjent śpi i nie można go obudzić. Do sedacji zazwyczaj dochodzi w ciągu 15 minut od zażycia leku. Sedacja u większości osób była najwyższa w ciągu 30–45 minut od przyjęcia leku.
Jak dbamy o bezpieczeństwo i komfort pacjentów?
W naszej placówce, przez cały czas podawania leku pacjent jest pod opieką pielęgniarki i lekarza. Podanie leku i odpoczynek po aplikacji odbywają się w komfortowych warunkach, żeby pacjent czuł się bezpiecznie. Pacjent może odpocząć pod okiem naszego personelu tyle czasu, ile potrzebuje, ale nie krócej niż zaleci lekarz, który się nim opiekuje. W trakcie odpoczynku nasz personel sprawdza samopoczucie chorego, mierzy mu ciśnienie itp.
Koszty leczenia lekiem Spravato®
Wizyta kwalifikacyjna
lek. Katarzyna Łachut- Czas trwania wizyty: 1h
- Należy zabrać całą dokumentację medyczną
Spravato®
standardowa cena leku- Faza pierwsza – 19 743 zł
- Faza druga – 9 871 zł
Co następuje po II fazie (faza podtrzymująca)?
Po fazie indukcji (I faza) i fazie podtrzymującej (II faza) następuje okres (III faza), w którym lekarz psychiatra decyduje wraz z pacjentem jaka będzie częstotliwość dalszego podawania leku (zazwyczaj raz na dwa tygodnie).
Co zawierają opłaty?
Ceny wskazane powyżej zawierają koszt leku, kwalifikację przez lekarza w dniu podania każdej dawki, opiekę lekarską i pielęgniarską w trakcie podania leku oraz obserwację po jego podaniu.
Czy całość opłaty należy wnieść jednocześnie?
Istnieje możliwość opłacania i zamawiania stopniowo kolejnych dawek. W przypadku programu ASSIST łączna kwota pozostaje niezmienna, a poszczególne dawki są wycenione proporcjonalnie i zgodnie z rekompensatą przydzielaną w programie.
Gdzie przechowywany jest lek?
Lek nie jest wydawany pacjentowi do domu. Ze względu na regulacje prawne tego rodzaju leki muszą być przechowywane w placówce medycznej w zabezpieczonym pomieszczeniu. „Propsyche” spełnia rygorystyczne wymogi Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w tym zakresie, dzięki czemu możliwe jest oferowanie Spravato w naszej placówce.
Jaki czas przed rozpoczęciem leczenia należy wnieść opłatę?
Opłatę za lek należy przelać po przejściu kwalifikacji przeprowadzonej przez lekarza psychiatrę w naszym ośrodku. Po uzyskaniu kwalifikacji planowane są pierwsze terminy podania leku. Pierwszą opłatę należy wnieść 5 dni roboczych przed dniem podania leku.